pewnego razu
  • Jeszcze raz o oddzielaniu monologów pomyślanych bohatera
    10.04.2017
    10.04.2017
    Jestem bardzo ciekawa pewnego zjawiska. W książce znalazłam takie „kwiatki”:

    Co mnie podkusiło?, myślała, drżąc na całym ciele.
    ● Nareszcie!, pomyślał i uruchomił procedurę zatrzymania przez lokalnych kolegów.


    Przypadki przecinków po pytajnikach i wykrzyknikach zdarzały się na tyle często, że można to uznać za nieprzypadkowe. Oczywiście, rozumiem dlaczego zostały tam umieszczone – odgradzają monologi bohaterów od narracji. Ale czy taki zapis jest na pewno poprawny? Nie lepszy byłby myślnik?
  • jeszcze raz o szyku przydawki przymiotnej
    8.11.2007
    8.11.2007
    Kiedy piszemy przymiotnik przed rzeczownikiem, a kiedy po rzeczowniku. Np. zimna zupa, zupa pomidorowa, biały orzeł, Orzeł Biały.
  • miasto Warszawa raz jeszcze
    29.02.2012
    29.02.2012
    Władze mojego miasta w dokumentach urzędowych, ale i w wypowiedziach, używają formy Prezydent Miasta Legionowo. Czy obie formy: Prezydent Miasta Legionowa i Prezydent Miasta Legionowo są poprawne? Wśród znajomych polonistów zdania są podzielone. W powszechnym użyciu jest np. forma Prezydent Miasta Warszawy lub Prezydent Miasta Poznania, ale już Wójt Gminy Jabłonna. Czy może użycie przydawki rzeczownej lub dopełniaczowej zależy od wielkości albo rangi miejscowości?
  • Nazwy tatrzańskich hal i przełęczy – raz jeszcze

    12.05.2023
    12.05.2023

    Dzień dobry! Mam wątpliwości w kwestii hal. Otóż co zrobić, kiedy obok siebie pojawiają się np. Hala Lipowska i hala Rysianka (trasa: Hala Lipowska – hala Rysianka)? W przewodnikach (na mapach, pieczątkach itp.) mamy zapis dużymi literami. Myślę, że ta kwestia budzi nie tylko moje wątpliwości. W Poradni PWN znalazłam taką odpowiedź prof. Bańki (dotyczącą pisowni nazw tatrzańskich): „Zasady ortografii pozwalają we wszystkich wymienionych nazwach używać małej litery, tzn. pisać hala, wąwóz, dolina, traktując te wyrazy jako określenia gatunkowe. Zwyczaj językowy może być jednak inny i jeśli jest poparty autorytetem znaczących lub odpowiednio licznych publikacji, to należy mu dać pierwszeństwo” (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nazwy-tatrzanskie;14842.html). Czy zatem błędem będzie pójście za wieloletnią tradycją wydawnictw górskich (oraz autorytetami takimi jak choćby Władysław Krygowski) i napisanie Hala Rysianka? Tym bardziej, że w praktyce ten drugi człon jest odmieniany: Byłem na Hali Rysiance. Kwestia 2: przełęcz. Oczywiście, przełęcz Krowiarki, ale Przełęcz Salmopolska; a co z PRZEŁĘCZĄ pod Tarnicą? Analogicznie do Przełęczy pod Chłopkiem słownik każe pisać Przełęcz pod Tarnicą. Czyli traktujemy to jako nazwę własną, a nie jako lokalizację (przełęcz bez nazwy, znajdująca się pod Tarnicą)? Czy w takim razie napiszemy również Przełęcz między Szczelińcami?

    Z poważaniem BT

  • Orzeczenie przy podmiocie szeregowym po raz n-ty

    14.04.2023
    14.04.2023

    Czy można użyć czasownika w liczbie i osobie odpowiadajacej tylko pierwszemu rzeczownikowi, w przypadku kiedy dotyczy kilku:

    W pokoju byłam ja, moja mama i siostra. (zamiast "byłyśmy")

    W plecaku znalazł się chleb i nóż. (zamiast "znalazły się")

    Anna

  • strażak i strażnik – raz jeszcze
    13.11.2010
    13.11.2010
    Witam,
    za nie do końca satysfakcjonującą uznaję odpowiedź na nurtujące mnie pytanie dot. różnicy między nazwą pracownika straży pożarnej a straży miejskiej, jaka została udzielona 22.09.05. Czy mogłabym liczyć na dokładniejszą odpowiedź i wyjaśnienie, skąd bierze się ta różnica w nazewnictwie? Oczywiście rozumiem, że dążność, na jaką Pan Profesor zwrócił uwagę, jest przejawem pozytywnym, brakuje mi jednak uzasadnienia rządzących taką różnicą mechanizmów językowych.
    Z góry dziękuję,
    Felicyta
  • Zbieg znaków interpunkcyjnych po raz kolejny
    6.05.2019
    6.05.2019
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie dotyczące zapisu zdań w cudzysłowach, które kończą się pytajnikiem, wykrzyknikiem lub wielokropkiem. Czy zalecają Państwo, aby tych zdań nie kończyć już kropką? „Czy jesteś tego pewna?” „Odejdź od okna!” „Chciałam zapytać…”
    Jeśli takie zdanie występuje oddzielnie, jakoś to wygląda, ale gdy po nim występuje kolejne zdanie, lecz bez cudzysłowu, to jakby brakuje kropki.
    Bardzo proszę o rozstrzygnięcie tej kwestii.
    Z góry dziękuję i pozdrawiam serdecznie.
  • O osobowości – jeszcze raz
    4.07.2018
    4.07.2018
    Droga Redakcjo!
    Zainteresowała mnie Wasza definicja słowa osobowość. Według pierwszej można byłoby powiedzieć: To jest Ziutek, on jest osobowość.
    Osobowość ma każdy. Jakąś, jakąkolwiek. Więc coś tu chyba z tą definicją jest nie tak. Może chodzi o osobistość?
    Z szacunkiem – Pelagia
  • pisownia i interpunkcja w ankietach
    17.04.2003
    17.04.2003
    Droga Redakcjo,
    Czy w sondażach i kwestionariuszach (typu wielokrotnego wyboru) odpowiedzi piszemy wielką literą? Na przykład:
    Jak często pijesz piwo?
    Nigdy
    Raz w miesiacy
    2 – 3 razy w miesiacu

    Czy prawidłowo napisane jest 2 – 3 razy w miesiącu?
    W przypadku kiedy odpowiedzi są zdaniami, np.:
    Jest niejasna
    Skłania mnie do ponownego myślenia
    Jest dowcipna

    czy powinno się je pisać z małej czy wielkiej litery, z kropkami na końcu czy bez?
    Jaka jest prawidłowa pisownia przymiotników w odpowiedziach, np.:
    Ludzie, którzy piją to piwo, są…?
    Zuchwali,
    Przyjacielscy
    Dowcipni
    Pewni siebie

    Z góry dziękuję za pomoc.
  • Co zamiast rodzajnika?
    11.06.2019
    11.06.2019
    Czy w języku polskim występowały kiedyś rodzajniki? Czy można mówić o tym, że mamy namiastkę rodzajników (określonych: ten/ta/to oraz nieokreślonych: jeden/jedna/jedno)?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego